🔢ส่องดูหลักสูตรคณิตศาสตร์สิงคโปร์ อนุบาลถึงประถม3 (3)🧮

📒ชั้นอนุบาล🖍 ตอนที่ 3 : ตัวอย่างกิจกรรมการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ของชั้นอนุบาลตามแบบสิงคโปร์

ในบทความนี้ Bmum จะเล่าถึงตัวอย่างกิจกรรมการเรียนคณิตศาสตร์ของชั้นอนุบาลตามหลักสูตรของสิงคโปร์นะคะ อ้างอิงจาก คู่มือการจัดการเรียนการสอนคณิตศาสตร์ชั้นปฐมวัยของกระทรวงศึกษาธิการสิงคโปร์ ซึ่งการเรียนรู้ของเด็กจะไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะตอนที่ครูมาสอน แต่เด็กจะซึมซับความเข้าใจพื้นฐานของคณิตศาสตร์ไปเกือบตลอดเวลาจากกิจกรรมการใช้ชีวิตในโรงเรียนด้วย เช่นเวลากินอาหารว่าง ชั่วโมงเล่านิทานประจำวัน

ก่อนอื่นต้องขอทบทวนวัตถุประสงค์การเรียนรู้และอธิบายให้เห็นภาพชัดเจนก่อนนะคะ ว่ามีอะไรที่เราต้องการให้เด็กอนุบาลทำได้ก่อนจะขึ้นประถมศึกษาต่อไป

1️⃣ Learning Goal 1 : Recognize and use simple relationships and patterns

1️⃣ วัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ 1 : เข้าใจและสามารถใช้ความสัมพันธ์ของวัตถุและรูปแบบที่ซ้ำกัน

ความเข้าใจที่อยากให้เด็กได้รับ ยกตัวอย่างเช่น

• เด็กสามารถมองออกว่าในกองวัตถุ มีอะไรที่เหมือนกันบ้างและหยิบเอาของที่เหมือนกันแยกออกมาวางนอกกองได้
• เด็กอธิบายได้ว่ามันเหมือนกันตรงไหน เช่น สีเหมือนกัน ขนาดเท่ากัน หรือรูปร่างเหมือนกัน
• สามารถจับคู่สิ่งของตามประโยชน์ใช้สอย(function) เช่น แก้วกาแฟกับจานรอง ช้อนกับส้อม ดินสอกับกระดาษ เป็นต้น
• สามารถจับคู่ของสองชุดที่มีจำนวนวัตถุเท่ากัน เช่น ชุดของเด็กสามคน กับ ชุดของตะกร้าสามใบ

• เปรียบเทียบของและใช้คำว่า “เหมือนกัน” และ “ต่างกัน” ได้อย่างถูกต้อง
• แบ่งวัตถุออกเป็นสองกลุ่มที่แตกต่างกันได้และบอกได้ว่าต่างกันตรงไหน เช่น สี ขนาด รูปร่าง
• เปรียบเทียบวัตถุสองชิ้นได้ตามความยาว ใช้คำว่า “ก ยาวกว่า ข” และ “ข สั้นกว่า ก” ได้อย่างถูกต้อง
• มองรูปภาพเหมือนจริงของวัตถุและสามารถเปรียบเทียบได้ว่าภาพไหนมีจำนวนมากกว่า,น้อยกว่า

• สามารถเรียงลำดับของได้จากจำนวนน้อยสุดไปมากสุด,สั้นสุดไปยาวสุด,ขนาดเล็กสุดไปใหญ่สุด
• เข้าใจเรื่องลำดับของเหตุการณ์จากก่อนไปหลังได้และสามารถใช้คำพูดบรรยายลำดับของเหตุการณ์ “แรกสุด” “ที่สอง” “ที่สาม”… “ถัดไป” และ “สุดท้าย” ได้
• สามารถเข้าใจลำดับของเหตุการณ์ในชีวิตประจำวันได้ เช่น รับประทานอาหารเช้า ->รับประทานอาหารกลางวัน->รับประทานอาหารว่าง->รับประทานอาหารเย็น->ถึงเวลาเข้านอน
• บอกชื่อและเรียงลำดับวันในสัปดาห์,เดือนในหนึ่งปี

• เข้าใจและดูออกถึงแพทเทิร์นของสิ่งรอบตัวที่เห็นบ่อยๆ เช่น ลายผ้าม่าน กระดาษห่อของขวัญ กลีบดอกไม้ เสือ ม้าลาย
• เมื่อเห็นแพทเทิร์นอย่างง่ายๆสามารถดูออกและทำต่อได้

ตัวอย่างกิจกรรมตามวัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ 1

การจัดประเภทเดียวกัน(Matching)

• เกมเดินหาของที่เหมือนกันในห้องเรียนหรือรอบๆโรงเรียน
• เกมการ์ดจับคู่เหมือน
• ใช้ชุดตัวต่อลูกบาศก์(unifix cubes)ให้จับคู่บล็อกที่สีเหมือนกัน
• ให้หาแผ่นบล็อกที่รูปร่างเหมือนกันจากชุดบล็อกเรขาคณิต(pattern blocks)
• ให้จับคู่ภาพกับเงา
• ให้หากระดุมที่เหมือนกันจากกองกระดุมหลายๆแบบ
• ให้จับคู่ของตามประโยชน์ใช้สอย เช่น นำแก้วกาแฟไปวางบนจานรอง นำช้อนไปวางคู่กับส้อม

การแยกประเภทที่ต่างกัน(Sorting)

• ให้แบ่งของที่ต่างกันออกเป็นสองกลุ่ม
• ให้แยกเมล็ดถั่ว/ปอมปอม/ลูกปัด/กระดุม ใส่ภาชนะตามสีที่แตกต่างกัน
• ให้เล่นทำคุ้กกี้จากแป้งโดว์หรือดินน้ำมัน ใช้แม่พิมพ์ที่มีรูปร่างต่างๆกัน เสร็จแล้วเอา “คุ้กกี้”แต่ละแบบแยกใส่ขวดโหลตามรูปร่างที่ต่างกัน
• ให้เด็กช่วยกันเก็บของ เช่น ลูกบอลขนาดต่างๆโดยแยกใส่กล่องเก็บตามขนาดที่แตกต่างกัน
• ให้เก็บจานชามและแก้วน้ำที่ใช้แยกตามขนาดที่แตกต่างกัน

การเปรียบเทียบ(Comparing)

• ให้เด็กฝึกเปรียบเทียบของแบบเดียวกันแต่มีขนาดหรือความยาวที่ต่างกัน เช่น เชือก ลูกบอล และให้พูดออกมาว่าเช่น “เชือกสีแดงสั้นกว่าเชือกสีเหลือง” “ลูกฟุตบอลใหญ่กว่าลูกปิงปอง”
• เล่มเกมจับไม้สั้นไม้ยาว

การเรียงลำดับ(Ordering)

• ให้เปรียบเทียบและเรียงลำดับลูกบอลหลายชนิดเช่น ลูกปิงปอง ลูกเทนนิส ลูกบาสเกตบอล จากของจริง
• นำเชือกหลายๆเส้นที่มีความยาวต่างๆกันมาให้เด็กวางเรียงจากสั้นสุดไปยาวสุด
• ให้เรียงการ์ดภาพตามลำดับเหตุการณ์

การสร้างรูปแบบ(Patterning)

• ให้เด็กเดินสำรวจมองหาแพทเทิร์นรอบๆห้องเรียนหรือโรงเรียน
• ครูวางวัตถุให้เป็นแพทเทิร์นชนิด AB, ABC หรือไม่เป็นแพทเทิร์น แล้วให้เด็กบอกว่าเป็นแพทเทิร์นหรือไม่ เป็นชนิดอะไร แล้วให้เด็กวางวัตถุเรียงเป็นแพทเทิร์นเดิมต่อไปอีก
• ให้ทำท่าประกอบจังหวะเพลงเป็นแพทเทิร์นง่ายๆ เช่น ตบมือ ชูแขน ตบหน้าตัก
• ให้เด็กร้อยลูกปัดเป็นแพทเทิร์น
• ให้เด็กยืนเรียงเป็นแถวแล้วแต่ละคนทำท่าเคลื่อนไหวต่างกันให้เกิดแพทเทิร์น เช่นคนแรกกระโดด,คนที่สองย่อตัว,คนที่สามกระโดด…สลับกันไปเรื่อยๆ

2️⃣ Learning Goal 2 : Use numbers in daily experience

2️⃣ วัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ 2 : สามารถใช้ตัวเลขจำนวนในชีวิตประจำวันได้

ความเข้าใจที่อยากให้เด็กได้รับ ยกตัวอย่างเช่น

• จำชื่อตัวเลขได้และสามารถพูดเรียงตามลำดับได้อย่างถูกต้อง เช่นเวลาร้องเพลงสำหรับเด็กที่มีนับตัวเลขด้วย

เพลง ลูกเป็ดห้าตัว

• นับตัวเลขพร้อมกับแตะวัตถุไปทีละ 1 ชิ้นได้อย่างถูกต้อง
• เมื่อถามจำนวนของวัตถุ สามารถเข้าใจคำถามและใช้วิธีนับจำนวนเพื่อตอบคำถามได้
• นับและรู้จำนวนของวัตถุได้ทั้งของจริง รูปภาพ และสัญลักษณ์เช่น จุด ไดอะแกรมแท่งจำนวน ขีด
• แสดงจำนวนออกมาได้หลากหลายวิธี เช่นนำของมาวาง ชูนิ้ว วาดภาพ ระบายสีลงในกรอบจำนวน(five and ten frames) ขีดเส้น วาดจุด

• บอกจำนวนเท่าเดิมถึงแม้ครูจะสลับตำแหน่งของวัตถุหรือวางเรียงใหม่ในรูปแบบต่างๆกันไป
• จำและบอกได้ถูกเมื่อเห็นตัวเลขหรือคำศัพท์ของจำนวนตามที่ต่างๆ เช่นในหนังสือ บนป้ายโฆษณา ในโทรทัศน์
• เริ่มสร้างภาพของตัวเลข เช่นนำแป้งโดว์มาปั้นเป็นตัวเลข, นำกระดาษสีชิ้นเล็กๆหรือกระดุมมาติดกาวทำภาพตัวเลข
• เริ่มฝึกเขียนตัวเลข 1-10
• เข้าใจว่าจำนวนใหญ่ประกอบด้วยจำนวนเล็กๆมารวมกัน เช่นเข้าใจว่า สอง และ สาม มารวมเป็น ห้า

ตัวอย่างกิจกรรมตามวัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ 2

การนับจำนวน(Counting)

– Rote Counting การท่องจำชื่อตัวเลข เช่น ให้ร้องเพลงหรือท่องบทกลอนที่มีการพูดถึงตัวเลข เช่นเพลง ลูกเป็ดห้าตัว (five little ducks)

– Rational Counting การนับของเพิ่มจำนวนขึ้นทีละ 1 เช่น

• นำจานมาสองใบ ใบหนึ่งมีกองของที่จะนับ อีกใบเป็นจานเปล่า ให้เด็กนับวัตถุโดยหยิบไปใส่จานเปล่าทีละ 1 ชิ้นพร้อมทั้งออกเสียงนับจำนวน
• นับโดยเอาของไปใส่ช่องตาราง,กรอบจำนวนหรือกล่องเปล่าทีละ 1 ชิ้น
• นับจากรูปภาพ(เด็กจะแตะได้แต่ขยับของไม่ได้)
• นับวัตถุที่อยู่ไกลๆ(เด็กจะแตะและขยับวัตถุไม่ได้)
• เอาผ้าปิดตา ให้ฟังเสียงหย่อนวัตถุ เช่นเหรียญลงในกระป๋องโลหะแล้วนับจากเสียงวัตถุตกกระทบกระป๋อง
• นับหยิบของออกมาจากกองใหญ่ เช่นให้เด็กหยิบคุ้กกี้ออกมาจากกล่องคนละห้าชิ้น หรือผลัดกันไปหยิบมาแจกเพื่อนคนละห้าชิ้น

ความรู้สึกเชิงจำนวน(Number Sense)

• ให้เด็กแต่ละคนหยิบของขึ้นมาจากถุงใหญ่คนละ 1 กำมือแล้วใส่จาน ลองมานับเปรียบเทียบจำนวนกับเพื่อนๆว่าของใครมากกว่า น้อยกว่าหรือเท่ากัน
• วางบล็อกโดมิโนคว่ำหน้า ให้พลิกหงายสองอันแล้วเปรียบเทียบว่าอันไหนมีจุดมากกว่า
• หลังจากเด็กสามารถเปรียบเทียบมากกว่าและน้อยกว่าได้แล้ว ให้เริ่มฝึกนับว่ามีจำนวนต่างกันกี่ชิ้น โดยเริ่มจากความต่างกันจำนวนน้อยๆก่อน เช่นมากกว่า1-3ชิ้น
• ครูบอกให้เด็กหยิบของจำนวนต่างๆเช่น “ให้หยิบสีเทียนมาห้าแท่ง”
• ให้เด็กทำสมุดภาพตัวเลขแล้วตัดตัวเลขจากหน้าหนังสือพิมพ์หรือนิตยสารมาแปะสะสมไว้
• จับคู่ภาพตัวเลข(5)หรือภาพคำศัพท์จำนวน(ห้า)เข้ากับรูปภาพของจำนวนเท่ากัน🌂🌂🌂🌂🌂

• แบ่งเด็กเป็นกลุ่มย่อยๆ ให้นับของในรูปภาพ โดยเด็กแต่ละคนจะเริ่มนับจากจุดเริ่มต้นที่แตกต่างกัน แล้วให้แต่ละคนบอกจำนวนที่ตัวเองนับได้ จะพบว่านับได้เท่ากันหมดทุกคน
• ให้เด็กเลือกการ์ดภาพหรือแถวของหมุดในบอร์ดหมุด(pegboard)ตามจำนวนที่ครูบอก เช่น จงชี้ทุกอันที่มีจำนวนเท่ากับ ห้า

• พาเด็กเดินตามหาตัวเลขในห้องเรียนหรือรอบโรงเรียน
• ให้เด็กบอกว่าตัวเลขที่หายไปจากเส้นจำนวนคืออะไร
• ให้เด็กแต่ละคนถือการ์ดคำศัพท์จำนวนคนละใบ(หนึ่ง,สอง,สาม…) ครูตะโกนเรียกจำนวนอะไรเด็กคนที่ถือการ์ดจำนวนนั้นต้องวิ่งมาหน้าห้อง
• ให้ปั้นตัวเลขจากแป้งโดว์หรือดินน้ำมันในกิจกรรมศิลปะ

จำนวนหนึ่งแบ่งย่อยออกได้เป็นหลายส่วน(Part-whole relationship)

• ให้เด็กจับคู่สองคน แจกฝาขวดน้ำหรือบล็อกคนละสี ครูให้โจทย์เช่น “5” เด็กคนแรกจะหยิบบล็อกของตัวเองมากี่อันก็ได้แต่เด็กคนที่สองต้องเอาบล็อกของตัวเองมารวมให้ได้จำนวนทั้งหมดห้าชิ้น
• เล่านิทานภาพที่มีรูปแทนจำนวนมารวมกัน เช่น มีลูกเป็ดห้าตัวอยู่ในฟาร์ม สองตัวกำลังว่ายในสระน้ำ ส่วนอีกสามตัวกำลังเดินเล่นอยู่ที่สนามหญ้า

3️⃣ Learning Goal 3 : Recognize and use basic shapes and simple spatial concepts in daily experiences

3️⃣ วัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ 3 : จำได้ เข้าใจ และใช้เรื่องรูปร่างเรขาคณิตและมิติสัมพันธ์เบื้องต้นในชีวิตประจำวัน

• จดจำได้และบอกชื่อของรูปวงกลม สี่เหลี่ยมจัตุรัส สี่เหลี่ยมผืนผ้า และสามเหลี่ยมได้อย่างถูกต้อง
• ลากเส้นตามรอยประเป็นรูปร่างต่างๆได้
• นำแพทเทิร์นบล็อกรูปร่างต่างๆมาเรียงต่อกันเป็นรูปใหม่ๆได้ตามจินตนาการ
• เข้าใจและใช้คำศัพท์ว่า บน/ล่าง,ซ้าย/ขวา,หน้า/หลัง,ใกล้/ไกล ได้อย่างถูกต้อง เช่นในกิจกรรมพละหรือกิจกรรมเคลื่อนไหวประกอบจังหวะ

ตัวอย่างกิจกรรมตามวัตถุประสงค์การเรียนรู้ที่ 3

รูปร่างเรขาคณิต(Shapes)

• ให้เด็กเดินมองหารูปร่างต่างๆในห้องเรียนหรือรอบโรงเรียน
• ให้หารูปร่างต่างๆจากหนังสือพิมพ์หรือนิตยสารแล้วตัดออกมาแปะสะสมใน “สมุดรูปเรขาคณิต”ประจำตัว
• ให้เลือกหยิบบล็อกจากชุดบล็อกเรขาคณิต(pattern blocks) ลองคละให้มีหลายสีหลายขนาด
• ให้เด็กนำบล็อกรูปเรขาคณิตมาวางทาบกระดาษแล้ววาดตามขอบนอก เสร็จแล้วลองพลิกกระดาษดูจากหลายๆมุม
• ใช้บล็อกเรขาคณิตมาสร้างรูปเรขาคณิตอื่นๆ เช่น สามเหลี่ยมสองรูปรวมกันได้สี่เหลี่ยม หรือให้สร้างรูปตามจินตนาการเช่น บ้าน เรือ
• ให้ทำภาพโมเสกจากการนำกระดาษรูปเรขาคณิตเล็กๆมาแปะติดแทนการระบายสีรูปภาพ

ทิศทางและมิติสัมพันธ์เบื้องต้น(Simple spatial concepts)

• ให้เด็กเล่นเกมล่าสมบัติ โดยให้ผลัดกันบอกใบ้ถึงตำแหน่งที่ซ่อนสมบัติ เช่น “เดินตรงไปข้างหน้าสามก้าว เลี้ยวซ้ายแล้วเดินไปอีกสองก้าว หยิบกล่องที่วางอยู่ชั้นบนสุดออกมา จะเจอว่ามีสมบัติแอบวางซ่อนอยู่ใต้กล่อง”

ที่ได้เล่ามาเป็นเพียงแค่การยกตัวอย่างของกิจกรรมบางส่วนเท่านั้น จริงๆแล้วครูผู้สอนสามารถยืดหยุ่นปรับให้เหมาะสมกับสถานการณ์และระดับอายุ,พื้นฐานเดิมและความสนใจของเด็กแต่ละคนด้วย

สำหรับบทความถัดไปซึ่งเป็นบทความสุดท้ายของระดับชั้นอนุบาล Bmumจะมาสรุปกลยุทธ์ในการสอนและวิธีการประเมินผลของครูผู้สอนนะคะ เผื่อเราจะนำไปปรับใช้กับลูกๆของพวกเราได้ด้วย หลังจากนั้น Bmum ก็จะมารีวิวหนังสือเรียนของระดับประถม1-3ให้จะได้ไว้ดูแนวทางการสอนคณิตศาสตร์ตามแบบฉบับของสิงคโปร์ค่ะ

อ่านบทความเกี่ยวกับคณิตศาสตร์สิงคโปร์ ตอนที่ 1 และ ตอนที่ 2 ได้ที่นี่

Advertisement